Çocuk Vestibüler Semptom Anketi (PVSQ) Nedir? Hangi amaçla uygulanır?
Çocuk Vestibüler Semptom Anketi (PVSQ) Nedir? Hangi amaçla uygulanır?
Çocuk Vestibüler Semptom Anketi (PVSQ) Nedir? Hangi amaçla uygulanır?
Çocuk Vestibüler Semptom Anketi (PVSQ-Pediatric Vestibular Symptom Questionnaire), çocuklarda baş dönmesi, dengesizlik, mide bulantısı ya da sık düşme gibi belirtiler görüldüğünde, bu durumun iç kulaktaki denge sistemi ile ilişkili olup olmadığı araştırmak amacıyla kullanılan pratik ve güvenilir bir tarama aracıdır.
Çocukların denge sorunlarını erken dönemde fark etmek hem okul başarısını hem de günlük yaşam kalitesini artırır. Bu nedenle anket, özellikle kulak burun boğaz uzmanları, odyologlar, çocuk nörologları ve fizyoterapistler tarafından tercih edilen önemli bir değerlendirme yöntemidir.
Anketin amacı nedir?
Çocuk Vestibüler Semptom Anketi, çocuklarda vestibüler (denge) bozukluklara işaret eden semptomları ortaya çıkarmak için hazırlanmıştır. Çocuğun ya da ebeveynin verdiği yanıtlara göre, günlük yaşamda baş dönmesi veya dengesizlik şikâyetlerinin sıklığı ve şiddeti anlaşılır.
- Çocuğun dengeyle ilgili sorunlarının olup olmadığı hızlıca belirlenir.
- Gerekiyorsa daha ileri testlere yönlendirme yapılır.
- Tedavi veya rehabilitasyon süreci planlanırken objektif veriler elde edilir.
Nasıl uygulanır?
Anket, genellikle ebeveynler tarafından doldurulur. Çocukların yaşları küçük olduğu için belirtilerini net ifade edemeyebilirler; bu yüzden anne-babaların gözlemleri büyük önem taşır.
Anket formunda çocuğun günlük yaşamında ne sıklıkla şu tür problemleri yaşadığı sorulur:
- Baş dönmesi
- Sık düşme veya sendeleme
- Mide bulantısı
- Okuma ya da odaklanmada zorluk
- Araç tutması
- Baş hareketleriyle tetiklenen dengesizlik
Yanıtlar “hiç yok”, “ara sıra” veya “sık sık” şeklinde işaretlenir. Toplanan puanlar, çocuğun vestibüler sorun yaşayıp yaşamadığı konusunda fikir verir.
Hangi durumlarda kullanılır?
- Sık sık düşen, sendeleyen çocuklar
- Baş dönmesi veya mide bulantısı yaşayanlar
- Öğrenme güçlüğü, okuma-yazmada zorlanma şikâyeti olanlar
- Araç tutması belirgin olan çocuklar
- Kulak enfeksiyonu veya denge sinirine zarar verebilecek hastalık geçirenler
Bu test, özellikle erken yaşlarda denge problemlerinin fark edilmesini sağlar. Böylece çocuk, ilerleyen dönemde spor, oyun ve okul aktivitelerinde daha rahat bir gelişim süreci yaşar.
Avantajları nelerdir?
- Kolay ve hızlı uygulanır. Özel bir cihaz gerektirmez.
- Çocuk dostudur. Oyun havasında doldurulabilir.
- Ebeveyn odaklıdır. Gözlemlerle doldurulur.
- Erken tanıya katkı sağlar. Denge bozuklukları büyümeden fark edilir.
Anket sonucundan sonraki aşama nasıldır?
Anket sonucu çocuğun vestibüler sorun yaşadığını düşündürüyorsa, doktor ek testler isteyebilir:
- vHIT (video head impulse test)
- VEMP
- Postürografi
Sonuçlara göre çocuk için özel bir denge rehabilitasyon programı hazırlanabilir.
Çocuklarda Çocuk Vestibüler Semptom Anketi neden önemlidir?
Çocukluk döneminde denge sorunları sadece fiziksel değil, psikolojik ve sosyal alanları da etkiler. Spor yaparken geride kalmak, sık düşmekten çekinmek ya da okuldaki dikkat sorunları özgüveni azaltabilir. PVSQ sayesinde bu problemler erken yakalanır ve çocuğun gelişimi desteklenir.
Çocuk Vestibüler Semptom Anketi Soruları
Çocuk Vestibüler Semptom Anketi (PVSQ) Hakkında Sık Sorulan Sorular
- Anket ne kadar sürer?
Yaklaşık 5–10 dakika içinde tamamlanabilir. - Kim tarafından uygulanır?
Genellikle çocuk sağlığı uzmanları, kulak burun boğaz hekimleri, odyologlar ve fizyoterapistler uygular. - Çocuğum test sırasında zorlanır mı?
Hayır, test yalnızca sorulardan oluşur. Çocuğa fiziksel bir müdahale yapılmaz. - Test sonucunda kesin tanı konur mu?
Hayır, bu bir tarama testidir. Şüphe varsa ek testler yapılır. - Her yaş grubuna uygulanabilir mi?
Genellikle 5 yaş ve üzeri çocuklarda daha güvenilir sonuçlar verir. - Sonuç yüksek çıktı, ne yapılmalı?
Uzman bir hekime başvurup, çocuğunuzun ayrıntılı değerlendirmesini yaptırmanız gerekir. - PVSQ ile hangi sorunlar fark edilebilir?
Baş dönmesi, denge bozukluğu, araç tutması gibi vestibüler kaynaklı problemler ortaya konabilir. - Tek başına yeterli midir?
Hayır, sadece tarama içindir. Tanı için ek testler gerekir. - Testi tekrar yapmak gerekir mi?
Evet, tedavi sürecinde ilerlemeyi görmek için belli aralıklarla uygulanabilir. - Sonuç düşük çıktıysa sorun yok mu demektir?
Genellikle evet, ancak şikâyetler devam ediyorsa mutlaka uzman görüşü alınmalıdır.
Kaynaklar
- American Speech-Language-Hearing Association (ASHA)
- National Institute on Deafness and Other Communication Disorders (NIDCD)
- American Academy of Audiology
- National Center for Biotechnology Information (NCBI)
- Johns Hopkins Medicine
- Cleveland Clinic
- Mayo Clinic
- Medscape
- UpToDate
- British Society of Audiology
